Po czym poznać narcyza i jak z nim postępować?
Mitologiczny Narcyz, piękny młodzieniec, zakochał się we własnym odbiciu, które ujrzał w tafli wody. W języku potocznym mianem narcyza określamy właśnie kogoś, kogo cechuje skłonność do samouwielbienia i przekonanie o własnej wyższości, ale termin ten stosowany jest również w odniesieniu do jednego z rodzajów zaburzeń osobowości.
Cechy typowe dla osobowości narcystycznej
Narcyzm nieprzypadkowo wziął swoją nazwę od bohatera mitologii greckiej. Charakterystyczne jest tu zawyżone poczucie własnej wartości, odczuwanie nadmiernej potrzeby podziwu i uwagi, a także brak empatii dla innych. Najczęściej jednak postawa i zachowania osób z osobowością narcystyczną, ich arogancja i przeświadczenie o własnej wyjątkowości paradoksalnie wynikają z dość niskiej samooceny, dużej podatności na każdy przejaw krytyki i braku pewności siebie. Tego typu trudności dotykają rzadziej kobiet niż mężczyzn, a problemy zaczynają się zwykle we wczesnej dorosłości i dość trudno je zdiagnozować. Narcyzi czują się dobrze sami ze sobą, żyją w przeświadczeniu, że źródło problemów tkwi w otoczeniu, a nie w nich samych, jednak ich cechy powodują trudności w funkcjonowaniu. Osoby narcystyczne miewają np. trudności w budowaniu i utrzymywaniu relacji, czują się w gruncie rzeczy samotni i nie odczuwają satysfakcji z życia.
Relacje z narcyzami – jak nie dać sobą manipulować?
Narcyzi bywają niezwykle uroczy, czarujący i szarmanccy, ale są przy tym bardzo dobrymi manipulatorami. Ponieważ nie z każdej relacji można się wycofać, np. jeśli narcyzem jest nasz szef, warto wiedzieć, jakie strategie stosują i jak sobie z nimi radzić. Manipulacja jest dla nich narzędziem, dzięki którym mogą osiągać swoje cele. Typowy jest szantaż emocjonalny, wyolbrzymianie lub dyskredytowanie pewnych faktów, wybielanie siebie przy jednoczesnym zrzucaniu całej winy na drugą osobę lub udawanie ofiary. Podstawowa zasada to wyznaczyć jasno swoje granice i nie dać się sprowokować. Podejmując grę, w którą wciąga nas narcyz, dając się ponieść emocjom, z góry jesteśmy na przegranej pozycji. Trzeba także pamiętać, że narcyza nie można przekonać do swoich racji – on i tak będzie widział lepiej – więc nie warto marnować na to energii.
Jak wytrwać z narcyzem?
Relacje z narcyzami nie należą do najłatwiejszych, warto jednak mieć świadomość, że narcyzi również cierpią. Trudności w sferze psychicznej i emocjonalnej, z jakimi muszą się na co dzień borykać, nie oznaczają, że należy ich skreślać i że zasługują na samotność. Jednocześnie w takiej relacji trzeba dbać o siebie i o swój dobrostan. Z tej perspektywy kluczowe wydają się dwa elementy – wiedza na temat tego, czym jest narcyzm, a także budowanie własnej wartości.
