Jak radzić sobie ze stresem?

Wszyscy go doświadczamy: w pracy, w szkole, pomiędzy terminami, napiętymi grafikami… mowa oczywiście o stresie. Nie lubimy go, a jednak jest nieodłącznym elementem naszego życia. Jak poradzić sobie ze stresem, aby nie miał negatywnych skutków na nasze zdrowie, relacje, czy codzienne funkcjonowanie?

Co to jest stres?

Stres to zmiana w naszym ciele na poziomie neurologiczno- fizjologicznym, jako odpowiedź na zagrożenie. Kiedyś takim zagrożeniem były na przykład czyhające na nas drapieżniki, sytuacje związane ze zmiennością przyrody. W sytuacji zagrożenia mózg uruchamia reakcję stresową, która wpływa na zmiany fizjologiczne w naszym ciele, aby umożliwić nam przetrwanie. Serce bije szybciej, zwiększa się ciśnienie, oddech staje się szybszy, zmniejsza się wrażliwość na ból, wzmaga czujność, ograniczona jest pamięć, napinają się mięśnie. Organizm przygotowuje się do reakcji WALCZ lub UCIEKAJ, czasem ZASTYGNIJ.

Dzisiejsze stresory, a więc czynniki wywołujące u nas reakcję stresu, są zgoła inne niż wygłodniały drapieżnik czyhający na nasze życie. Natomiast reakcje są takie same. Nasza reakcja jest przystosowana do pierwotnych stresorów i nie bardzo możemy uciekać przed wściekłym szefem lub walczyć z kierowcą, który właśnie zajechał nam drogę, raczej słusznie radzimy sobie konstruktywnie z zaistniałą stresującą sytuacją. Jak się jednak okazuje wyeliminowanie stresora nie wystarczy. Nadal czujemy, że nasz organizm jest zalany stresem i czeka na wiadomość, że jesteś bezpieczny i możesz się odprężyć.

Okazuje się, że kluczem jest tu zakończenie reakcji stresowej, domknięcie cyklu.

W jaki sposób przejść cykl stresu do końca?

Najprostszą metodą jest posłuchać ciała i kiedy chce uciekać przed zagrożeniem, dać mu pobiegać, popływać, potańczyć. Aktywność fizyczna to najskuteczniejsza strategia przechodzenia cyklu reakcji stresowej do końca. Najlepszą opcją jest codzienny ruch od 20 minut do godziny (jeśli Ty potrzebujesz więcej, słuchaj swojego ciała). Czasami nie mamy możliwości uprawiać sportu, oddać się jakiejś czynności fizycznej, wtedy warto skorzystać z takiego ćwiczenia:

Wstań, weź głęboki oddech, na dwadzieścia sekund napnij wszystkie mięśnie, a potem strzepnij z siebie napięcie wraz z długim wydechem.

Co jeszcze działa?

Przy niskim poziomie stresu lub w sytuacji „na przetrwanie” sprawdzają się powolne, głębokie oddechy. Zrób wdech przy powolnym liczeniu do pięciu, zatrzymaj powietrze na pięć sekund, zrób wydech przy powolnym liczeniu do dziesięciu. Powtórz trzy razy i poczuj różnicę !

Pozytywne interakcje społeczne zapewniają nasz mózg, że świat jest pełen dobrych ludzi i że jest bezpiecznie. Warto więc uśmiechnąć się do portiera, pozdrowić sąsiada, uciąć krótką pogawędkę ze współpasażerem w pociągu lub z panią z warzywniaka.

Warto też dużo się śmiać. Śmiechem serdecznym, przeponowym, niepohamowanym. Śmiech pomaga regulować emocje, a także pomaga nawiązywać i podtrzymywać więzi społeczne. Innym wyrazem więzi, który pomaga uporać się ze stresem jest czułość. Może ona przejawiać się w serdecznym uścisku, czułości w bliskości fizycznej lub sześciosekundowym pocałunku. Sześciosekundowym?! Tak, to nie żart. Oczywiście nie chodzi o to , żeby całować partnera z zegarkiem w ręku, natomiast czas ten wymaga zatrzymania i zauważenia, że naprawdę lubisz tą osobę, ufasz jej, darzysz ją ciepłymi uczuciami, jesteś bezpieczny. Zamykanie reakcji stresowej za pomocą czułości może przybrać też formę głaskania kota, czy wyjścia z psem na spacer. Ważną rolę pełni tu także duchowość, poprzez wsparcie ze strony członków wspólnoty religijnej, sens życia, a przede wszystkim więź duchowa jako poczucie bezpieczeństwa, miłości i wsparcia ze strony istoty wyższej.

Był serdeczny śmiech, jest też uwalniający płacz. Pozwolenie sobie na wypłakanie pozwoli doświadczyć Ci poczucia ulgi oraz odetchnąć na nowo. Twój cykl stresu się domknął. Możesz doświadczyć całego cyklu oglądając jakiś film, tzw. „wyciskacz łez”. Mózg nie odróżnia co jest prawdą, a co fikcją .

Pomaga też ekspresja twórcza, różne formy sztuki, które zachęcają nas do wyrażania uczuć, opowiadania historii. Kiedy oddajemy się tym działaniom doświadczamy entuzjazmu, energii, ekscytacji.

Po czym poznać, że  Twój organizm poradził  sobie ze stresem?

Po czym poznać, że cykl stresu dobiegł końca? Przede wszystkim poczujesz to w ciele jako spadek napięcia, odprężenie mięśni, pogłębienie oddechu. Możesz doświadczyć zmiany nastroju, czy stanu psychicznego.

Stres jest szkodliwy, ale również pomaga wypracować w sobie odporność psychiczną. Badania wykazały, że ludzie poddani łagodnemu lub umiarkowanemu stresowi, z którym potrafią sobie poradzić, uodparniają się i lepiej radzą sobie z poważniejszymi stresorami.